aplikacja E8 google play app store
aplikacja Matura google play app store

Język niemiecki - wymagania egzaminacyjne 2022

Spis treści

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne

I. Zdający posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:

1) człowiek (np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania);

2) miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe);

3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się, przybory szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne);

4) praca (np. popularne zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy);

5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, problemy);

6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, lokale gastronomiczne);

7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, wymiana i zwrot towaru, promocje, korzystanie z usług);

8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie);

9) kultura (np. uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);

10) sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie sportu);

11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);

12) nauka i technika (np. wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno-komunikacyjnych);

13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, ochrona środowiska naturalnego).

II. Zdający rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:

1) reaguje na polecenia;

2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;

3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;

4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);

5) znajduje w wypowiedzi określone informacje.

III. Zdający rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e-maile, SMS-y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):

1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;

2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;

3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);

4) znajduje w tekście określone informacje;

5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu.

IV. Zdający tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. wiadomość, e-mail, wpis na blogu):

1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;

2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;

3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;

4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;

5) opisuje upodobania;

6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;

7) wyraża uczucia i emocje.

V. Zdający reaguje w typowych sytuacjach:

1) przedstawia siebie i inne osoby;

2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);

3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);

4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami;

5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;

6) składa gratulacje, odpowiada na gratulacje;

7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;

8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca;

9) prosi o radę i udziela rady;

10) pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;

11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;

12) wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;

13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę);

14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe.

VI. Zdający przetwarza prosty tekst pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach);

2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;

3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim.

VII. Zdający posiada:

1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym, oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;

2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.

VIII. Zdający dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. poprawianie błędów).

IX. Zdający stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

X. Zdający posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Średni oczekiwany poziom biegłości językowej (w skali ESOKJ), w tym zakresu środków językowych w wypowiedziach pisemnych - A2.


Zakres struktur gramatycznych.

RODZAJNIK

1. Użycie rodzajnika nieokreślonego, np. Das ist ein Auto.

2. Użycie rodzajnika określonego, np. Das Auto ist rot.

3. Użycie rzeczownika bez rodzajnika, np. Ich habe Durst. Sie kommt aus Deutschland.

RZECZOWNIK

1. Odmiana rzeczownika w liczbie pojedynczej i mnogiej, np. der Freund - des Freundes - dem Freund - den Freund; die Freunde - der Freunde - den Freunden - die Freunde

2. Tworzenie liczby mnogiej, np. die Tage, die Väter, die Menschen, die Bilder, die Autos

3. Rzeczowniki złożone, np. das Klassenzimmer, das Warmwasser

4. Rzeczowniki określające zawód i wykonawcę czynności, np. die Lehrerin, der Fahrer

5. Rzeczowniki z przyrostkami, np. -heit (Kindheit), -keit (Möglichkeit), -schaft (Freundschaft), -tät (Universität), -ung (Zeitung)

6. Rzeczowniki tworzone od nazw miast, krajów i części świata, np. die Warschauerin, der Deutsche, der Europäer

7. Rzeczowniki tworzone od bezokoliczników, np. das Essen, das Radfahren

8. Rzeczowniki tworzone od przymiotników i liczebników, np. das Kleine, der Zweite

9. Odmiana imion własnych, np. Peters Hund, Claudias Buch

10. Rzeczownik po określeniu miary i wagi, np. ein Kilo Kartoffeln, ein Liter Wasser

ZAIMEK

1. Zaimki osobowe, np. ich, mir, mich

2. Zaimek nieosobowy es

3. Zaimek zwrotny sich

4. Zaimki dzierżawcze, np. mein, sein, unser, Ihr

5. Zaimki wskazujące, np. dieser

6. Zaimki pytające i słówka pytające, np. wer, was, wann, welcher, was für ein, warum, wo, wohin, woher

7. Zaimki nieokreślone, np. alle, einige, etwas, jeder, jemand, man

8. Zaimki względne, np. der

PRZYMIOTNIK

1. Przymiotnik jako orzecznik, np. Das Fahrrad ist modern.

2. Przymiotnik jako przydawka:

• z rodzajnikiem określonym, np. das kleine Kind, die neuen Autos

• z rodzajnikiem nieokreślonym, zaimkiem dzierżawczym i z przeczeniem kein, np. ein großer Hund, meine liebe Schwester, keine schwierigen Aufgaben

• bez rodzajnika, np. frisches Brot, kluge Schüler

• po liczebnikach i zaimkach liczebnych, np. vier kleine Katzen, alle guten Autos, viele nette Lehrer

3. Regularne i nieregularne stopniowanie przymiotnika, np. klein - kleiner - am kleinsten, der/die/das kleinste, gut - besser - am besten, der/die/das beste

4. Przymiotniki utworzone od nazw miast, krajów i części świata, np. Berliner Bahnhof, deutsch, amerikanisch

5. Przymiotniki z przedrostkiem un-, np. unglücklich, ungeduldig 

LICZEBNIK

1. Liczebniki główne, np. zehn, einhundert

2. Liczebniki porządkowe, np. der/die/das zehnte, der/die/das einhundertste

3. Użycie liczebników w oznaczeniu miary i wagi, powierzchni i objętości, np. zwei Quadratmeter, sieben Kilo

4. Liczebniki mnożne i nieokreślone, np. zweimal, viel 

PRZYSŁÓWEK

1. Przysłówki zaimkowe wo-, da- w pytaniu i odpowiedzi, np. Worüber sprecht ihr? Wir sprechen darüber.

2. Regularne i nieregularne stopniowanie przysłówków, np. gern - lieber - am liebsten

3. Przysłówki czasu i miejsca, np. heute, dort, hier, oben, unten

PARTYKUŁA

np. sehr, besonders, viel, erst, sogar, immer, etwa, ziemlich, aber, doch, denn, ja

Der Arzt ist sehr nett. Sie mag Erdkunde besonders gern. Mein Vater spielt ziemlich gut Gitarre. Du bist aber ein guter Fahrer!

PRZYIMEK

1. Przyimki z celownikiem, np. bei (bei meiner Oma), mit (mit dem Bus), seit (seit letztem Jahr)

2. Przyimki z biernikiem, np. für (für dich), ohne (ohne meine Eltern)

3. Przyimki z celownikiem lub biernikiem, np. an (Ich hänge das Bild an die Wand.), auf (Die Lampe steht auf dem Tisch.)

CZASOWNIK

1. Formy czasowe: Präsens, Futur I, Präteritum, Perfekt, np. Ich gehe in die Schule. Ich werde in die Schule gehen. Ich ging in die Schule. Ich bin in die Schule gegangen.

2. Czasowniki posiłkowe sein, haben, werden

3. Czasowniki nieregularne ze zmianą samogłoski, np. helfen, lesen, schlafen

4. Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone, np. abfahren, bestellen

5. Czasowniki zwrotne, np. sich waschen, sich freuen

6. Czasowniki modalne w czasie Präsens i Präteritum: können, müssen, wollen, dürfen, sollen, mögen

7. Czasownik möchte, np. Andreas möchte mich heute besuchen.

8. Formy imiesłowowe czasownika Partizip II, np. gemacht, gekommen, gebracht

9. Tryb rozkazujący, np. Gib mir das Buch!, Setzen Sie sich!, Macht die Tür zu!

10. Bezokoliczniki z zu i bez zu, np. Er hat heute keine Lust, mit seinen Freunden auszugehen. Ich höre ihn singen.

11. Rekcja najczęściej używanych czasowników, np. sprechen über, helfen bei

SKŁADNIA

1. Zdania pojedyncze:

• oznajmujące, np. Wir machen Hausaufgaben.

• pytające, np. Macht ihr Hausaufgaben? Was macht ihr?

• rozkazujące, np. Macht Hausaufgaben!

2. Szyk wyrazów:

• prosty, np. Peter geht am Sonntag schwimmen.

• przestawny, np. Am Sonntag geht Peter schwimmen.

• szyk zdania podrzędnie złożonego, np. Ich denke, dass unser Lehrer sehr nett ist.

3. Przeczenia nein, nicht, kein i ich miejsce w zdaniu, np. Er hat kein Geld. Geht ihr heute nicht zum Englischkurs? Nein, wir gehen nicht zum Kurs.

4. Zdania złożone współrzędnie ze spójnikami, np. aber, denn, oder, und, sondern, deshalb, sonst, also

Normalerweise gehen wir spazieren, aber bei dem Regen bleiben wir zu Hause. Wir bleiben zu Hause, denn das Wetter ist heute schlecht.

5. Zdania złożone współrzędnie bezspójnikowe, np. Die Sonne scheint, es ist warm.

6. Zdania złożone podrzędnie:

• zdania podmiotowe, np. Es gefällt mir nicht, dass du so wenig lernst.

• zdania dopełnieniowe, np. Er sagt, dass er keine Zeit hat. Ich weiß nicht, wo er wohnt. Ich muss meine Mutter fragen, ob ich ins Gebirge mitfahren darf.

• zdania okolicznikowe przyczyny, np. Sie kommt später, weil sie erst ihre Hausaufgaben machen muss.

• zdania warunkowe rzeczywiste, np. Wenn die Sonne scheint, gehen wir spazieren.

• zdania porównawcze, np. Der Film ist nicht so lustig, wie ich dachte. Das Buch ist besser, als ich dachte.

• zdania okolicznikowe czasu, np. Als ich noch zur Schule ging, ging ich oft ins Kino. Wenn das Mittagessen fertig ist, rufe ich euch.

• zdanie przydawkowe, np. Der Junge, der dort steht, ist sehr traurig.


W tekstach na rozumienie ze słuchu oraz rozumienie tekstów pisanych mogą wystąpić środki gramatyczne spoza powyższej listy. Znajomość takich środków nie będzie jednak warunkowała poprawnego rozwiązania zadań egzaminacyjnych.

Polityka Prywatności